Kolet Janssen

auteur

Verre familie

14 mei 2018

Iedereen heeft wel ergens verre familie, van wie je weet dat ze bestaan en misschien zelfs waar ze ongeveer wonen. Maar je kent ze niet echt. En dan, op een dag, ontmoet je ze. Zo voelde het op de tentoonstelling Chrétiens d’Orient in Tourcoing.

Het was heel vertrouwd en vreemd tegelijk. Veel dichter bij de bron van ons geloof, wat altijd fascinerend is. De gemeenschappen in wat nu Syrië is, Libanon, Egypte, Jordanië, Irak en Palestina, zijn ontstaan in de eerste eeuwen. We keken onze ogen uit op oude mozaïeken, kelken en kruisen. Voorwerpen uit de vijfde of de zevende eeuw, zoveel ouder nog dan de Romaanse kerkjes die we op vakantie in Frankrijk of Italië bezoeken. Maar toch onmiskenbaar met dezelfde verhalen en symbolen als wij.

De lange gesprekken om tot overeenstemming te komen over hoe wij God en Jezus zien, werden gevoerd op concilies in het Oosten: in Nicea, Constantinopel, Efeze en Chalcedon. Daar formuleerden mensen voorzichtig de woorden van de geloofsbelijdenis die we nu nog altijd uitspreken. Sommigen haakten af, en vormden eigen groepen met kleine of grote verschillen. Zo groeide de christelijke leer. Ook de eerste monniken zochten een weg naar verinnerlijking en gemeenschapsleven in Egypte en Palestina.

Eeuwenlang maakten christenen in het Midden-Oosten een volwaardig deel uit van de samenleving, voor en ook na de overheersing door de Arabieren die de islam meebrachten. De oorspronkelijke talen van de liturgie werden soms behouden, maar vaak aangevuld of zelfs vervangen door Arabisch. We zagen vertalingen van de Bijbel en van andere heilige teksten in het Arabisch, in prachtig versierde manuscripten. We hoorden muziek uit de liturgie die in onze oren eerder Arabisch klonk, maar die gewoon deel uitmaakte van de gezangen van een christelijke gemeenschap.

Het samenleven liep en loopt niet altijd zonder slag of stoot. Vervolgingen en strijd lieten ook sporen na. Niet elke Arabische heerser liet de christenen hun eigenheid behouden. De kruistochten dreven tegenstellingen op de spits. En ook in onze tijd slaan grote groepen christenen noodgedwongen op de vlucht, omdat hen het leven onmogelijk wordt gemaakt.

Daaraan verandert een tentoonstelling helaas niets. Wat wel duidelijk wordt, is de belangrijke rol die christenen altijd gespeeld hebben in hun samenleving. Zij leverden en leveren een onvervangbare bijdrage, samen met de andere bevolkingsgroepen. Samen hebben ze van het Midden-Oosten een prachtige streek gemaakt, met een ongelooflijk rijke cultuur. Daar kun je na het bezoeken van die tentoonstelling niet meer naast kijken.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.