Wanneer de pijn blijft

Voor leeftijd: volwassenen (informatief)

Auteur: Bart Morlion ism Kolet Janssen

Uitgegeven door Acco
2012
190 pagina’s
ISBN 9789033486579 (paperback)

Kwaliteitsvol leven ondanks chronische pijn
Pijn is vaak nuttig als signaal dat er iets mis is. Maar wat als de pijn blijft duren ondanks ogenschijnlijke genezing, ondanks medicijnen en therapieën? Een boek voor iedereen die van ver of van dichtbij te maken heeft met chronische pijn. Het geeft inzicht in wat een pijnpatiënt meemaakt en wat de omgeving (gezinsleden, familie en vrienden) kunnen betekenen.

 

Wat gebeurt er met een mens als hij constant hevige pijn lijdt? Als elke beweging en houding pijn doet en zelfs slapen een probleem wordt? De meeste mensen kunnen zich niet voorstellen hoe slopend zoiets is. Bij mensen met chronische pijn is de pijn zelf het probleem geworden. Hoe ontstaat chronische pijn precies? Wat zijn de gevolgen? Welke behandelingen kunnen soelaas bieden? Welke rol kunnen pijnstillers spelen? Welke verwachtingen mag een pijnpatiënt koesteren? Gaat de pijn ooit nog over of moet hij ermee leren leven?
Bart Morlion, medisch specialist in pijnbestrijding, zet vanuit zijn ervaringen als kliniekhoofd van het multidisciplinair pijncentrum van het UZ Leuven alles op een rijtje. Chronische pijn blijkt een veelkoppig monster te zijn dat enkel kan bestreden worden door een goed op elkaar ingespeeld team van mensen uit verschillende specialismen. Ook de medewerking van de patiënt zelf en de steun van zijn omgeving zijn levensbelangrijk. Kolet Janssen interviewde patiënten en teamleden van het pijncentrum en zette samen met Bart Morlion het medische verhaal om in verstaanbare taal.

Verkrijgbaar via:

• de website van uitgeverij Acco
• de bibliotheek
• de website van bol.com

Leesfragment
Als mensen met een pijnklacht naar de dokter gaan, verwachten ze dat die een diagnose stelt en met een behandeling begint. Daarop stellen ze al hun hoop. Ze slikken pijnstillers, ondergaan soms een ingreep of volgen langdurige kinesitherapie. Als niets van dat alles echt helpt om de pijn te doen verdwijnen, legt dat een zware druk op mensen.
Ik heb een gecompliceerde hartklepoperatie achter de rug. Ondanks de pijnmedicatie die ik daarna kreeg, bleef ik overal pijn hebben. Echt overal: in mijn armen, in mijn benen, noem maar op. Ik kreeg een pijnpomp om de pijn opnieuw draaglijk te maken, maar het hielp niet. Alle mogelijke medicatie om me van de pijn af te helpen werd uitgeprobeerd, maar de pijn wilde niet weg. Ik werd er dood- en doodmoe van, alleen van die pijn. (CK)
Vaak kun je pijn volhouden gedurende een bepaalde periode, omdat je weet en hoopt dat er binnenkort een einde aan komt. Je houdt je met andere woorden sterk. Je leeft op hoop, want je gaat ervan uit dat de pijn binnenkort verdwenen zal zijn. Als de pijn blijft aanslepen, en de ene na de andere behandeling faalt, groeit de onzekerheid. Je begint je stilaan af te vragen of de pijn nog wel te verhelpen zal zijn. Paniek overvalt je: wat als die ondraaglijke pijn nooit meer overgaat? Hoe kun je op die manier leven? Hoe kun je nog zijn wie je bent? Je bent bang dat je je niet meer sterk zult kunnen houden en dat je eronder door zult gaan. Je ziet het niet zitten om je gewone huishoudelijke taken uit te voeren zoals je dat gewoon was. Elke beweging en elke inspanning doet zoveel pijn! Gaan werken zoals vroeger zit er vaak al helemaal niet meer in: de extra energie die het vraagt om met de constante pijn te leven, holt je uit en maakt je vaak te moe om nog buitenshuis te gaan werken. Alles wat je vroeger zonder nadenken deed, moet je nu noodgedwongen met overleg en planning doen. Je moet je inspanningen doseren, extra stress vermijden en zelfs als je dat allemaal trouw doet, kun je minder werk verzetten dan voordien. Behalve de druk van de constante pijn levert dit proces ook veel frustratie op. Mensen voelen zich al snel minderwaardig als ze niet meer op hetzelfde niveau kunnen presteren. Daarbij maken ze zich zorgen om hoe het werk dan wel zal gedaan worden. Zal ik mijn beroep nog kunnen uitoefenen? Wie zal het huishouden draaiende houden? Wie zal voor de kinderen zorgen? Zal ik nog een leuke partner zijn? Zal ik mijn hobby’s kunnen blijven beoefenen? Zullen we nog samen op vakantie kunnen gaan? Welke invloed zal de pijn hebben op mijn humeur? Hoe zal er genoeg geld in het laatje komen? Op sommige momenten dreigen de zorgen een pijnpatiënt zo te overspoelen dat de situatie echt uitzichtloos lijkt.
Na mijn operatie voor borstkanker kreeg ik veel last in de linkerkant van mijn nek, en in mijn linker-schouder en -arm. De arts zei dat ik geduld moest hebben, omdat het een zware ingreep was geweest.  Maar na drie maanden was de pijn alleen maar erger geworden. Toen zei de dokter dat het bij sommige patiënten wel tot een half jaar na de operatie kon duren voordat de pijn overging. Maar ook na een half jaar was er geen enkel teken van beterschap. Toen ben ik in de pijnkliniek terechtgekomen. (LA)

Recensie
Eén op vijf Europeanen leidt aan chronische pijn. Hoewel de medische wereld meer en meer aandacht schenkt aan de problematiek rond pijn, blijven veel patiënten in de kou staan. Niet iedereen vindt de weg naar een pijncentrum, en wie wel doorverwezen wordt, moet vaak maanden geduld hebben voor de eerste afspraak. Bovendien kan het pijncentrum slechts uitzonderlijk de pijn volledig wegnemen, waardoor ontgoocheling en frustraties de kop op steken.
Wanneer de pijn blijft is er gekomen op vraag van pijnpatiënten, en dat voel je bij elk hoofdstuk. In de eerste drie hoofdstukken worden pijn en chronische pijn gedetailleerd beschreven. Hoofdstuk vier legt uit wat een pijncentrum doet en vooral niet doet; alle onrealistische verwachtingen worden meteen weggenomen. In de volgende hoofdstukken wordt telkens één facet van het multidisciplinaire team belicht: fysiotherapie en revalidatie, psychologische bijstand, verpleegkundige zorg, inbreng van de sociaal assistent en tenslotte de medische behandelingen. Die medische behandelingen bevinden zich niet toevallig achteraan: de nadruk ligt steeds op het leren leven met pijn. Hoewel de behandelingen uitgebreid besproken worden, wordt steeds aangehaald dat ze geen pijnvrij leven garanderen.
Tussen de teksten door staan cursieve stukjes met getuigenissen van patiënten en medewerkers van het pijncentrum om de verschillende facetten te duiden en het geheel een persoonlijke toets te geven. Achteraan het boek bevindt zich een adressenlijst met de contactgegevens van patiëntenorganisaties, onderzoekingsinstellingen en overheidsdiensten om de patiënt verder op weg te helpen. Dit boek doet precies wat het belooft: helder uitleggen hoe een pijncentrum functioneert en patiënten nuttige (achtergrond)informatie bezorgen. Een aanrader voor iedereen die leeft met chronische pijn, of een pijnpatiënt van nabij kent.

Veerle Dickx
De Leeswolf, 30 september 2012