Zo sterk als een mens
Voor leeftijd: volwassenen
Auteurs: Kolet Janssen en Rebekka Jonkers
Uitgegeven door Davidsfonds/Ten Have
2009
126 pagina’s
ISBN 978-90-5826-649-1
Verder leven na verlies
Iedereen komt in de loop van zijn leven in aanraking met ervaringen van verlies. Hoe ga je daarmee om? Wat biedt je troost en hoe doorsta je de pijn? Wat kan steun bieden aan mensen die een verlies meemaakten? Wat kwetst hen, ook al is het onbedoeld?
In dit boek vertellen twaalf mensen tussen 11 en 93 jaar oud over hun verlieservaring. Eerlijk en zonder omwegen getuigen ze over hun pijn. Vooral de meer verborgen en vergeten verlieservaringen komen aan bod, die vormen van verdriet waar minder aandacht voor is. De dood van een hartsvriendin, een allesverwoestende brand, een vluchteling die alles moet achterlaten, een faillissement. Elk verhaal is anders en onvergelijkbaar, maar steeds herkenbaar. Hun getuigenissen zorgen voor meer begrip en aandacht voor kleine vormen van troost die wij als mensen elkaar kunnen bieden.
Verkrijgbaar via:
- ShopMyBook: binnenkort
- de bibliotheek
Leesfragment
Ruim twee jaar na het begin van mijn ziekte – ik zat toen in mei in mijn zesde jaar middelbaar – plaatste de dokter van het ziekenhuis mij voor de keuze: voor de derde keer een inwendige knieprothese ofwel een amputatie. De kans dat het zou lukken met die inwendige knieprothese was één op vier. Als het weer mislukte, zou de amputatie nog hoger moeten gebeuren, wat ook de revalidatie moeilijker zou maken. Ik was op dat moment al twee jaar bijna onafgebroken met mijn ziekte bezig, ik kon al die tijd mijn knie niet plooien, dus niet lopen, ik zat veel in bed of in een rolstoel… Ik wilde vooruit, ik wilde voortgaan met mijn leven. En dus koos ik voor amputatie. Dan kon ik niet lang daarna beginnen met de revalidatie. Ik wilde weer stappen, ook al was het met een kunstbeen. Ik heb serieus nagedacht over die amputatie, maar achteraf gezien weet je toch niet echt waar je voor kiest. Je kunt onmogelijk inschatten wat de gevolgen zijn op langere termijn. Op het moment dat ik de knoop doorhakte, had ik zelfs nog nooit een kunstbeen gezien. Ik heb geen spijt van mijn beslissing, ik weet ook niet hoe het anders gelopen zou zijn. Maar in feite kies je voor iets wat je totaal niet kent.
In mei van mijn zesde jaar middelbaar werd mijn been geamputeerd. De proclamatie heb ik op twee krukken meegemaakt. De reis naar Parijs en de eindejaarsreis zaten er voor mij niet in. De school wilde mij wel meenemen in een rolstoel, maar op die manier hoefde het voor mij niet. Genezen ging voor, zoals ik dat al jaren gewoon was. Al meer dan twee jaar was ik niet kunnen uitgaan… Zelfs gewoon met de bus naar school gaan, zoals ik voordien deed, kon niet meer. Mama bracht mij met de auto. ‘Jij bent geen puber geweest’, zegt mijn moeder. Ik had daar gewoon geen tijd voor. Mijn been ging voor.
In de zomervakantie na mijn zesde middelbaar heb ik leren stappen met mijn nieuwe been. Nu gebeurt zo’n revalidatie heel anders dan toen. Toen moest je gewoon elke dag een uur leren stappen met krukken. Nu leer je ook met een rolstoel rijden en fietsen. Je fiets moet daarvoor aangepast worden en daar heeft een gewone fietsenmaker geen ervaring mee. Dat wil ik dus nu nog leren. Hoe dan ook, ik kon opnieuw stappen, ik kon verder met mijn leven en dat was het voornaamste.
Ilse, 32
In het gezin blijft Kobe veel aandacht en energie vragen. Bij een gewone baby hoor je de ouders de eerste maanden ook weleens klagen over het gebrek aan nachtrust. Maar na verloop van tijd wordt dat beter. Als het kind kan praten, kan het aangeven wat er scheelt: dorst of pijn of… Maar bij Kobe blijft het zo dat je er meteen naartoe moet als je ’s nachts iets hoort. Hij kan alleen een beetje huilen, dus zijn ouders moeten telkens uitzoeken wat er scheelt. Ze slapen nooit meer zoals vroeger, zeggen ze, ze zijn continu alert op Kobe. Je kunt met hem niet communiceren via je lichaamstaal zoals met andere baby’s. Alleen door heel dicht bij hem te zijn, leer je voelen hoe hij zich voelt. Maar daar gaat heel veel tijd en energie in zitten. Het lukt wel, je krijgt een reactie, maar het kost wel meer moeite.
Ik kan moeilijk zeggen wat ik precies het ergste vind. Voor mijn zoon en zijn vrouw haalde dit hun hele leven overhoop. Alles moet je opnieuw gaan bedenken en organiseren. Een aantal dingen kunnen niet meer. Er komt een hoop onzekerheid. Je weet niet hoe het zal lopen. Ik had hun leven anders gewenst. Maar anderzijds: zij zijn volwassen mensen en ik geloof dat zij dit aankunnen.
Ik vind het absoluut ook erg voor Kobe zelf. Hij had een heel ander leven kunnen hebben. Ik word heel verdrietig als ik daaraan denk. Daarom was zijn mama ook zo kwaad op wat er gebeurd is.
Tegelijk denk ik: wij als familie gaan met Kobe een weg, net zoals met de andere kleinkinderen. Het leven bestaat niet enkel uit problemen, ook nu niet. In het gezin van Kobe is er ook veel positiefs. Dat mag je niet vergeten.
Nadine, 65
Recensie
Zo sterk als een mens wil via authentieke getuigenissen over verlies aan de lezer tonen welke kleine vormen van troost mogelijk zijn voor mensen die geconfronteerd worden met diepe pijn. Dat gebeurt niet door het geven van concrete tips of het aanreiken van woorden, maar aan de hand van alle verhalen/getuigenissen.
De verhalen die zijn opgenomen behandelen niet uitsluitend verlies door de dood. Er is ook gekozen voor verhalen van mensen met verborgen en/of vergeten verlieservaringen. Opmerkelijk is ook dat de getuigenissen niet enkel afkomstig zijn van bejaarde mensen. Ze komen van zowel jong als oud (tussen 11 en 93 j) en zijn in het boek gerangschikt volgens oplopende leeftijd. De getuigenissen behandelen uiteenlopende onderwerpen:het verlies dat iemand als adoptiekind overkomt, het verlies wanneer je als puber met botkanker geconfronteerd wordt en je met één been verder moet,de stress die een geheime relatie met een priester met zich meebrengt, het verlies van de toekomst door het ouder worden, of het verlies van je ego door een faillissement. De verhalen geven de lezer een inkijk in het leven van anderen en maken duidelijk dat het leven niet altijd rimpelloos verloopt. Toch spreekt uit de meeste verhalen een kracht die de mens in staat stelt verder te leven, zij het niet op dezelfde manier als voorheen. Wie die kracht kan opbrengen, telt zijn zegeningen en is “Zo sterk als een mens”.
De verhalen werden door Kolet Janssen zo neergeschreven dat ze erg leesbaar zijn zonder de intimiteit van de getuigen in het gedrang te brengen. Elk verhaal eindigt met een grijze bladzijde, waarop een opmerkelijke uitspraak van de getuige zelf neergeschreven is of waar een tekst staat waaraan de getuige in kwestie een bijzondere betekenis hecht.
Zo sterk als een mens is de moeite waard voor iedereen die wil weten wat er omgaat in het hart van mensen die met een diepe pijn geconfronteerd worden.
Hilde Debacker
www.deleeswolf.be 2009