Het monster van Mariska

Verkrijgbaar via:
* ShopMyBook: binnenkort
* de bibliotheek
* ook verkrijgbaar als Daisy-boek (luisterboek)

Leesfragment
Als Mariska thuiskomt, merkt ze meteen dat het mis is. Het monster kijkt niet op, maar duwt de keukenlade dicht met een veel te harde klap.De messen rinkelen geschrokken. De hoofdkinderen vluchten in de plooien van Mariska’s rok. Mariska zet haar schooltas voorzichtig tegen een tafelpoot en trekt haar jas uit.
‘Haal die tas daar weg!’ schreeuwt het monster. ‘De hele dag ben ik hier bezig geweest om het huis in orde te krijgen, en dan kom jij van school en binnen de minuut is het weer allemaal om zeep!’ Mariska grist de tas mee naar de gang,waar ze haar jas aan de kapstok hangt. Ze vlucht naar de wc. De plintduiveltjes sjouwen met een halfvolle rol toiletpapier. Straks krijgt zij weer de schuld dat het toiletpapier te snel op is. Mariska veegt de tranen van haar wangen. Ze moet niet huilen, daar wordt het monster alleen maar nijdiger van. Maar tranen komen, vooral als je het niet wilt. Ze legt haar schooltas op haar kamer. Ze zou er graag blijven, maar dat kan niet. Eerst moet ze in de keuken gaan eten. Het monster kookt altijd eten voor haar, dat ze meteen na school moet opeten. Mariska heeft geen honger, maar dat doet er niet toe. Het eten moet opgegeten worden.

Recensie
Mariska wordt thuis emotioneel mishandeld door haar moeder die ze consequent ‘het monster’ noemt. Keer op keer wordt ze uitgescholden. Ze moet constant klusjes doen en mag geen vrienden mee naar huis nemen. Ze mag zelfs niet mee op schoolkamp! Mariska vertelt niemand over wat er thuis gebeurt. Om zich staande te houden, heeft ze een aantal ingebeelde vriendjes. Ook verzint ze onrealistische manieren om te vluchten. Korte, maar daarom niet minder heftige roman die je niet zomaar loslaat, ook omdat het boek geen happy end heeft: de situatie is en blijft uitzichtloos. Opgebouwd uit 22 korte hoofdstukken. Je kunt niet anders dan met het eenzame meisje meeleven. Haar omgangsstrategie met de mishandeling – het wegvluchten in de fantasie – is op schrijnende wijze omschreven. Met een kort nawoord van een kinder- en jeugdpsychiater die in wat moeilijke taal oproept actie te ondernemen tegen kindermishandeling. De auteur, nu fulltime schrijfster, was 25 jaar lang godsdienstlerares. Ze voedde naast haar drie eigen kinderen ook drie pleegkinderen op.

Laura Grootaarts-van Bergen
Biblion/NBD

Mariska is niet gelukkig bij haar moeder. Integendeel, ze krijgt geen liefde, geen warmte. Ze wordt uitgescholden, gekleineerd en gedwongen mee te helpen. Haar vluchtplannen zijn enkel dromen en ze durft niemand te vertellen over wat haar overkomt. Maar Mariska is sterk en niet gemakkelijk klein te krijgen…
Dit is een erg schokkend verhaal over de subtiele manier waarop een volwassene een twaalfjarige het leven bijzonder zuur kan maken zonder dat de buitenwereld daar weet van heeft. Een reden voor dit gedrag wordt niet aangegeven en is ook niet belangrijk voor het verhaal. Het verhaal draait volledig om Mariska die moet zien te overleven in deze liefdeloze omgeving. Mariska is een expert geworden in het zich bijna onzichtbaar maken en in het analyseren van haar moeders stemmingen. Ze weet pijnlijk nauwkeurig wat er zal gebeuren bij weer eens iets wat volgens haar moeder fout of slecht is, wat haar moeder niet kan hebben en zich daarvoor afreageert op Mariska. Het leven lijkt op deze manier uitzichtloos voor Mariska en toch blijft zij optimistisch, ondanks de scheldpartijen die ze te verwerken krijgt. Mariska heeft voor zichzelf ‘hoofdkinderen’ bedacht die haar vrienden zijn en haar helpen en steunen. Voor haar moeder heeft ze een zeer toepasselijke naam bedacht die de afstand tussen haar en haar moeder nog vergroot. Het verhaal wordt door een alwetend auteur verteld die naast Mariska staat en registreert wat er gebeurt en ook verwoordt wat Mariska denkt en voelt.
Als het Mariska – met de hulp van een begrijpende leerkracht – toch een keer lukt om een week te ‘ontsnappen’ naar een kamp in de Ardennen, keert ze gesterkt naar huis terug. Want nu weet ze dat het mogelijk is om aan de nukken van haar moeder te ontsnappen, al zal dat nog niet direct helemaal lukken.
In dit korte bestek weet de auteur toch een erg krachtig verhaal uit te werken dat de lezer boeit, zij het met een grote verontwaardiging. Het geeft jongeren ook de kans om mogelijke signalen van zulk gedrag te herkennen.

Pol Van Damme
Pluizuit, januari 2009

Workshop
Kolet Janssen geeft op vraag een workshop voor ouders of leerkrachten rond het thema ‘Gekwetst en toch onverwoestbaar’.