Groot en klein

15 april 2019

Het menselijk leven is een vreemde mengeling van groot en klein. Snotneusjes afvegen versus het klimaat redden. De hond uitlaten versus de vluchtelingenkwestie. Het belang van het ene weegt even zwaar door als het belang van het andere. Als er één ding is wat ik leer met ouder worden, is het wel dat.

Toen ik jong was, wilde ik mijn tijd niet verspillen aan dingen die er in mijn ogen niet toe deden. Er was hongersnood in Bangla Desh. Ik las het rapport van de Club van Rome. De grootgrondbezitters in Guatemala buitten de kleine boeren uit. Grote problemen, die tot op de dag van vandaag nog niet de wereld uit zijn.

Ik begreep echt niet waarom de volwassenen waarnaar ik opkeek daar geen voorrang aan gaven, maar zich integendeel bleven bezighouden met boodschappen doen, de haag scheren en overhoringen verbeteren.

Pas jaren later leerde ik dat van iemand houden soms niet meer is dan soep voor hem koken. Dat het geluk van een baby of een kleuter soms alleen maar afhangt van iemand die hem hoort en vasthoudt. Ik leerde genieten van een zelf schoongemaakt huis, een eigenhandig gekookte maaltijd op een tafel met pratende mensen eromheen. De grote dingen verdwenen niet uit het zicht, maar ze werden concreet in het kleine.

Misschien zijn mensen niet gemaakt om continu hun blik op de horizon te houden. Ik ken mensen die voor hun beroep grote vermogens moeten beheren. Ze beleggen enorme fondsen en spelen dagelijks met bedragen die het verbeeldingsvermogen te boven gaan. En toch moeten zij zich persoonlijk nog druk kunnen maken over de prijs van een paar schoenen of een fles wijn.

Ik praatte ooit met een sterrenkundige die dagelijks bezig was met wat zich afspeelde over miljoenen jaren. Het was duizelingwekkend om haar over tijd te horen spreken. En toch moet ook zij haar horloge in het oog houden om op tijd te komen voor een afspraak bij de tandarts.

Je focus leggen op grote dingen kan zorgen voor relativering. Wat heeft het voor zin om je druk te maken over een knoopje dat van je hemd is gevallen als je ziet hoe mensen alles verliezen bij een tsunami?

Maar tegelijk kan het ook zorgen voor een heel concreet engagement. Want ook voor wie alles en iedereen heeft verloren, begint de redding met een veilige plek om te slapen, een bord eten, een arm om je schouder. Voor het klimaat helpen uiteindelijk alleen alle kleine beetjes die iedereen doet. En vluchtelingen komen pas ergens thuis als iemand hen helpt om die buggy op de bus te tillen.

Ouder worden is ook: de kracht van het kleine nooit meer onderschatten.