Doodgaan in de winter

28 januari 2025

Januari is al enkele jaren voor ons niet meer de maand van het nieuwe begin, maar eerder een maand van afscheid. Heel wat mensen die we kennen, sterven graag in de winter.

Lees meer »

Een foto voor je rouwbericht

21 januari 2025

‘Hier is alvast een foto voor je rouwbericht’, mailt een vriend ons met een knipoog. Hij heeft mijn man en mij op de rug gefotografeerd, terwijl we tussen de bomen uit beeld lopen.

Lees meer »

Sprookjesbroer

16 januari 2025

Voor André Sollie (7 juli 1947 – 13 januari 2025) Ik had geen grote broer En jij had geen klein zusje. Dus deden we het zo – alleen in gedachten.

Lees meer »

Zou de dood zo kunnen zijn?

3 november 2024

Herinner je je nog dat je heel vroeger, als kind, op een druk en gezellig familiefeest was? Dat je urenlang volop meevierde, speelde en lachte. Dat het dan avond werd en dat opeens de vermoeidheid toesloeg.

Lees meer »

Kerkhof

27 oktober 2024

Officieel heet het de begraafplaats. Maar iedereen zegt nog kerkhof. Hoewel er geen kerk te bespeuren is en je al wat moet zoeken naar een kruisbeeld of een engel.

Lees meer »

Bijna Allerzielen

23 oktober 2024

Hier ben ik weer met mijn chrysantje, pa. Een gele, want dat was altijd al mijn lievelingskleur, zoals je weet. Er liggen wat blaadjes op je graf, maar dat vind je niet zo erg, denk ik.

Lees meer »

Zolang we aan haar denken

4 oktober 2024

Op 30 september sturen mijn nicht en ik elk jaar een appje naar elkaar. Want op die dag was onze oma jarig.

Lees meer »

Genoeg

6 februari 2024

Een vriend van ons is stervende. Zijn lichaam heeft de strijd opgegeven en nu is het wachten welke functie eerst zal uitvallen. Hij voelt zich zwak en uitgeput. Hij heeft geen pijn, maar het stilaan wegebben van het leven is vreemd en onbekend terrein. Geen mens kan zich daarop voorbereiden.

Lees meer »

Tussen de doden

29 oktober 2023

In deze weken is het op de begraafplaatsen en kerkhoven drukker dan gewoonlijk. Er wordt geveegd en gepoetst en op de meeste graven komen kleurige bloemen.

Lees meer »

Het laatste bezoek

3 september 2023

Het zal wel bij onze leeftijdsfase horen dat we af en toe vrienden verliezen. Soms komt de dood heel plots. Soms krijgen we de tijd voor een laatste bezoek.

Lees meer »

Is alles dan voor niets geweest?

30 maart 2023

Een kort berichtje op het journaal. Een kind van drie is omgekomen in een verkeersongeluk.

Lees meer »

Een plek om te vertellen wat niet van belang is

29 januari 2023

Het regent begrafenissen de laatste maanden. Ik hoor het van iedereen. In de wereld van mensen van mijn leeftijd gaan er meer mensen dood, zo lijkt het.

Lees meer »

Samen op het kerkhof

13 november 2022

Het zal wel aan het weer hebben gelegen. Toen ik op de zaterdag voor Allerheiligen met mijn moeder het graf van mijn vader bezocht, was het daar een gezellige drukte.

Lees meer »

Leven en dood

30 oktober 2022

Jonge mensen kunnen het zo achteloos zeggen: ‘De dood is een deel van het leven.’ Ze missen hun stokoude grootmoeder wel als ze gestorven is, maar er komt altijd iets moois en iets nieuws in de plaats. Zo kun je over de dood denken als je jong bent.

Lees meer »

Even checken

17 april 2022

Hoe ouder ik word, hoe meer ik bij de grote verhalen uit ons geloof getroffen word door de ‘nevenfiguren’. De herders in de kerststal, de vrouwen op weg naar het kruis, het jongetje van de broden en de vissen. En nu ook in het paasverhaal.

Lees meer »

Gevaar

12 april 2022

‘Accès interdit. Danger de mort’ staat er op het bordje bij het kleine verdeelstation van elektriciteit langs ons wandelpad. Met rood en zwart en met een afschrikwekkende bliksemflits worden we gewaarschuwd om vooral uit de buurt te blijven.

Lees meer »

Kerkhof in de paastijd

10 april 2022

Onlangs was ik op een zondagmiddag bij het graf van mijn vader om er viooltjes te planten. Hij keek mij zoals altijd vanaf de foto op het graf ondoorgrondelijk aan.

Lees meer »

Groeten uit het hiernamaals

25 november 2021

De laatste oom van mijn man is gestorven. Ome Jos werd achtennegentig. Op het afscheidskaartje staat een merkwaardige tekst. Een soort citaat van de overledene.

Lees meer »

Op het kerkhof

31 oktober 2021

Het kerkhof waar mijn vaders urne begraven ligt, wordt steeds voller. Eerst lag hij op de laatste rij, nu zijn er al zes extra rijen en is het stilaan een beetje zoeken.

Lees meer »

Hemelvaart

12 mei 2021

Als kind dacht ik jarenlang dat Jezus met Hemelvaart met een stoomboot de lucht in was gegaan.

Lees meer »

Op wacht

17 november 2020

Mijn moeder heeft een mooie, zonnige kamer in een gloednieuw woonzorgcentrum. Een van haar favoriete uitspraken is tegenwoordig: ‘Ik zit hier te wachten op de dood.’

Lees meer »

Het graf en de regenworm

1 november 2020

De regen zorgde voor het perfecte decor op het kerkhof. De vergeelde afgevallen bladeren, de modder op de paadjes en de omgewaaide bloempotten op de graven deden de rest.

Lees meer »

Kwart na elf

6 mei 2020

Op mijn mobiele telefoon is de nieuwsapp van de vrt geïnstalleerd. Af en toe komt er een stukje ‘breaking news’ met een apart riedeltje dat op het geluid van een telex moet lijken.

Lees meer »

Essentiële verplaatsing

23 april 2020

Ook in gewone tijden was het vaak zo’n troost om op zondag een museum te bezoeken en onze ogen en zielen te laven aan schoonheid. Hoe langer de lockdown duurt, hoe meer ik dat begin te missen.

Lees meer »

Wat zou jij aan je lieve doden nog willen vertellen?

2 november 2019

Elk jaar rond Allerzielen heb ik de neiging om een duchtig rondje te gaan onderhandelen met God. Met als inzet: mijn lieve doden heel even terugzien. Een uurtje bijvoorbeeld, langer hoeft niet.

Lees meer »

De kapper en de dood

20 oktober 2019

De oude kapper knipt opnieuw. Hij was al enkele jaren met pensioen en sprong alleen nog bij rond drukke feestdagen.

Lees meer »

Denken aan de dood

13 oktober 2019

We hadden het er onlangs over met een groep vriendinnen: is het goed om regelmatig aan je eigen dood te denken? Of kun je daar maar beter niet te veel mee bezig zijn?

Lees meer »

De plooien van de tijd

2 oktober 2019

Op 30 september was het de verjaardag van mijn oma. Ze is gestorven in 1977, vlak na Nieuwjaar. Een half jaar eerder was ze nog fier en met een onberispelijk kapsel aanwezig op ons trouwfeest.

Lees meer »

Afscheid in de kerk

22 september 2019

Veel mensen dagdromen weleens over hun eigen dood, zeker als ze nog jong zijn. Ze stellen zich dan voor hoe ontroostbaar hun geliefden zullen zijn. Hoe ouder je wordt, hoe minder je zoiets doet.

Lees meer »

Eeuwig leven in een nieuwe vorm

10 juli 2019

‘Vier vandaag uw vijfjarige vriendschap met Luc op Facebook!’ schreeuwt mijn startpagina me op een ochtend toe. Ik heb wel wat anders aan mijn hoofd, maar afgezien daarvan: het kan helemaal niet meer. Want Luc is in het begin van dit jaar gestorven.

Lees meer »

Handtas

1 mei 2019

Op de snelweg lees ik met een schok de familienaam van mijn overleden vriendin op de flank van een vrachtwagen. Het heeft natuurlijk niets met haar te maken, maar toch komt ze even heel dichtbij.

Lees meer »

Benen

2 april 2019

Kleinzoon en ik komen langs de Veritaswinkel. In de etalage staan een viertal losse benen met verschillende panty’s in frivole motiefjes.

Lees meer »

Afscheid

18 maart 2019

Met honderden mensen tegelijk stil zijn rond het dode lichaam van een lieve vriendin, dat was misschien wel het meest indrukwekkende onderdeel van de afscheidsviering. Zwijgen bij wat je niet verstaat, bij wat je te boven gaat, het heeft iets sterks. Als zoveel mensen samen aan iemand denken, wordt die persoon heel even weer een […]

Lees meer »

Sterk als de dood is de liefde

13 februari 2019

De vrouw van een kennis van mij is drie jaar geleden gestorven en hij mist haar nog elke dag. Soms is zijn verlangen zo sterk dat hij haar aanwezigheid lijkt te voelen.

Lees meer »

Plompverloren

12 december 2018

Ik kwam haar tegen bij de brievenbus, waar we allebei een stel omslagen door de gleuf wilden gooien. ‘Ook al kerstkaartjes?’ vroeg ik glimlachend. Ze keek me vreemd aan en zei toen plompverloren: ‘Mijn man is twee weken geleden gestorven.’

Lees meer »

Op hotel

16 november 2018

Ik ben op hotel in een stad in een oostelijk buurland. Telkens als ik naar mijn kamer wil, weet de portier me te melden dat mijn ouders op bezoek zijn geweest en dat ik ze net gemist heb. Ik vind dat vervelend en ik begrijp er niks van.

Lees meer »

Ook al zouden de hel en de hemel niet bestaan…

3 november 2018

Ik heb altijd een heel concreet geloof in het hiernamaals gehad. Niet wat de precieze details betreft van wolkenkleur of rijstpapbordjes, maar ik beschouwde het onbewust als een soort eindeloze extra-time.

Lees meer »

Wat doe je op het kerkhof?

31 oktober 2018

Het wordt weer druk op het kerkhof deze week. Eerst om te schrobben en te poetsen, dan om bloemen te zetten bij onze lieve doden. Sommigen liggen er al jaren, anderen nog maar pas.

Lees meer »

Ontmoeting op het kerkhof

23 oktober 2018

Gewapend met schopje en plantjes trok ik naar de plek waar mijn vader begraven ligt. Ik vreesde dat de hete en droge zomer niets zou hebben heel gelaten van de klimop, de petunia’s en de lobelia die ik er had geplant in juni. Groot was mijn verbazing toen ik het bloemenvak van mijn vaders graf […]

Lees meer »

Hemelsleutel

8 oktober 2018

De laatste bloeiende plant in de tuin van mijn vader heette ‘hemelsleutel’.

Lees meer »

Waar is de kerk als mensen doodgaan?

16 januari 2018

Onlangs overleed mijn vader op 94-jarige leeftijd. Wij wilden graag een pastor bij zijn sterfbed, maar dat bleek niet zo eenvoudig.

Lees meer »

Alles gaat voorbij

8 oktober 2015

Lees meer »

De naam van het kindje

26 februari 2014

Een naam is meer dan een formaliteit. Dat blijkt uit de verhitte discussies rond de wetswijziging over de familienamen. Is de veranderde regeling een goede zaak? Is een familienaam iets dat je mag kiezen of is het gewoon een voortvloeisel uit de feiten?

Lees meer »

Het boek van de troost

22 september 2007

Wanneer was je blij? Bij de uitreiking van mijn turnmedaille. (Jelle, 13) Op de dag dat mijn zusje werd geboren. Ze zag er zo lief uit! (Chloë, 10) In de zomervakantie. Ik ging elke dag zwemmen! (Franceska, 12) Wanneer was je verdrietig? Toen wij een belangrijke voetbalwedstrijd verloren. (Charlotte, 12) Ik moest een beetje huilen […]

Lees meer »

Het teken

8 september 1999

‘Achteraf waren er wel duizend dingen waaraan we het hadden kunnen merken. De manier waarop hij zelfs de grootste opscheppers van de klas een toontje lager deed zingen. Hoe hij luisterde als iemand hem iets vertelde. De warmte van zijn glimlach. Uren later hield je er nog een fijn gevoel aan over. Maar we zetten […]

Lees meer »