Waar is de kerststal?

27 december 2022

‘Wat een mooi versierde kerstbomen staan hier!’ merk ik op, als ik met mijn moeder door het woonzorgcentrum wandel. Op de hoek van elke gang staat wel een kerststuk en in elke ruimte een boom vol slingers, ballen en lichtjes. Vaak liggen er neppakjes met kleurige strikken onder.

‘Ja,’ zegt mijn moeder een beetje schamper, ‘maar allemaal zonder kerststal. Dat kennen ze hier niet.’

Ze heeft gelijk: Jozef, Maria en het kind zijn nergens te bespeuren. Om nog te zwijgen van de herders en de koningen. Wel hangt er hier en daar een verdwaald engeltje aan een dennentak, maar dat mag zijn boodschap niet verkondigen. Kerstmis is herleid tot een feest van pakjes en lekker eten. Over het kerstverhaal dat aan de oorsprong van het feest ligt, wordt angstvallig gezwegen.

Toch moeten veruit de meeste bejaarden hier levendige herinneringen hebben aan de personages uit het kerstverhaal. Waarschijnlijk kunnen velen van hen de kerstklassiekers zoals ‘De herderkens lagen bij nachte’ en ‘Nu zijt wellekome’ nog zonder haperen meezingen. Maar in het woonzorgcentrum zijn Jozef, Maria en Jezus niet welkom, net zoals destijds in de herberg.

Het woonzorgcentrum van mijn moeder in Hasselt, op een paar straten van het huis waarin ze meer dan zestig jaar woonde, is van de gemeente en dus neutraal. Geen zusterorde ligt aan de stichting ervan. En dus worden religieuze symbolen geweerd. Dat is ongetwijfeld een afspraak. Ze zijn daarin niet fanatiek: een groep vrijwilligers organiseert regelmatig een gebedsdienst voor geïnteresseerde bewoners en die mogen daarvoor een lokaaltje gebruiken. Maar de ‘algemene’ versiering is zorgvuldig neutraal.

Ik vind zoiets altijd een gemiste kans. Hoeveel mooier zou het zijn als we elkaars religieuze symbolen en rituelen zichtbaar konden beleven, ook in de publieke ruimte? Hoofddoeken en hennatekeningen, Chanoekakandelaars en Divalilichtjes, palmtakjes en kerststallen. Nu blijven we achter met paashazen, kerstmannen en kerstbomen met kale voeten. De commercie is zogezegd neutraal, de godsdienst niet.

Op het kastje in mijn moeders kamer stellen we een kleine kerststal op in olijfhout uit Palestina, met de heilige familie, drie koningen, twee herders en een schaap. Als iemand uitleg vraagt, zal mijn moeder het verhaal met plezier uit de doeken doen.

In het woonzorgcentrum in mijn stad, ook van de gemeente, staan in de inkomhal levensgrote beelden van een kerststal. Waarschijnlijk ergens uit een gesloten kerk gered. Ik ben blij dat mijn stad open staat voor de rijkdom van elk geloof. Daar is nog nooit iemand slechter van geworden.

(Afb. van Alexa via Pixabay)