Achteruitkijkspiegel

20 april 2021

Ergens tegen het einde van de middelbare school hadden wij een leraar Nederlands die onze spreekvaardigheid wilde aanzwengelen. Om de beurt kregen we van hem een woord, waarover we ter plekke drie minuten lang de klas mochten toespreken. Dat leek ons een fluitje van een cent. Het was in onze ‘all girls’-klas veel moeilijker om drie minuten volledige stilte te bekomen, zo dachten wij.

Maar de een na de ander slaagde er niet in om haar drie minuten vol te praten. Het waren nochtans eenvoudige woorden: huis-, tuin- en keukenwoorden die we allemaal kenden en waarvan we alles dachten te weten. In het beste geval kwamen we een minuut ver voordat we het opgaven. Hoe we onze hersenen ook pijnigden, we kregen niets meer bedacht om erover te vertellen.

Ik kreeg als woord ‘achteruitkijkspiegel’. Natuurlijk kende ik zo’n ding uit de auto van mijn ouders. Ik bedacht een spitsvondige quote hoe je met zo’n spiegel achteruit kon kijken terwijl je in feite vooruit keek, maar veel verder kwam ik niet. Mijn drie minuten haalde ik in de verste verte niet.

We sneuvelden een voor een en we konden het zelf nauwelijks geloven. Tot Ria aan de beurt kwam. Zij was een van de stilste meisjes uit de klas, altijd bezig met haar piano waarmee ze alle uren buiten school vulde. Misschien kon ze daarom niet meepraten met ons over de laatste uitzending van Harbalorifa of de beste pijpwijdte van onze Wrangler ribbroeken. Voor haar bestond alleen de muziek en daarin blonk ze uit. In de lessen of in de pauze hoorde je haar zelden of nooit.

Ook zij kreeg een simpel woord voorgeschoteld en tot onze grote verbazing ging ze vlot van start. Zonder haperen ratelde ze de ene zin na de andere af. Ze bekeek de term van alle kanten, onderzocht wie er allemaal mee te maken had en hoe ze erop reageerden, bedacht variaties en uitzonderingen, maakte nuanceringen en raakte op geen enkel moment in woordennood. Toen de drie minuten voorbij waren, moest onze leraar haar stoppen, anders was ze vlot nog een kwartier verder gegaan.

Wij waren sprakeloos. Ik had haar thuis weleens zien piano spelen. Net zo snel als haar vingers dan feilloos de juiste toetsen vonden en het ritme van de muziek door niets werd onderbroken, had ze dit woordenspel afgehandeld. We waren diep onder de indruk.

Sindsdien weet ik: iemand die weinig zegt, heeft vaak heel veel te zeggen. Het klopt bijna altijd.

Ik denk dat ik nu met gemak drie minuten vol zou kunnen praten over een achteruitkijkspiegel. Ervaring – zowel met autorijden als met lesgeven – helpt altijd. Maar ik kan me natuurlijk vergissen. Binnenkort neem ik de proef op de som.

(Afb. van Pawel Mitura via Pixabay)