Aswoensdag of vurige woensdag?

6 maart 2019

Vandaag is het Aswoensdag, het begin van de vasten, een periode van herbronning voor katholieke christenen. Maar hoe kan vernieuwing komen van zoiets doods als as?

As is zo goed als verdwenen uit onze leefwereld, net als open vuren of olielampjes, allemaal dingen die in Bijbelse tijden heel gewoon waren. Je afval opstoken is tegenwoordig (terecht) verboden en veel kinderen beseffen niet dat als je iets verbrandt, er altijd nog wat as overblijft. Dode stof, makkelijk weg te blazen, nergens meer goed voor.

Toch wel een vreemde gewoonte dat katholieken die as gebruiken bij het begin van de vastentijd. De periode waarin ze teruggaan naar de kern van hun geloof. In die as lijkt alvast niet veel leven te zitten. In onze parochie krijg je geen kruisje van as op je voorhoofd, maar worden er askorrels op je kruin gestrooid. Tot je de volgende keer je haren wast, blijven die askruimels schuren. Voor de buitenwereld zijn ze niet zichtbaar, maar je voelt ze wel.

Na een jaar van vallen en opstaan – we lijken meer op elkaar dan we denken – komen katholieken op Aswoensdag bij elkaar rond as. Het is de as van de mislukte goede voornemens, de gefaalde idealen, de schamelheid van onze goede bedoelingen. We staan met lege handen. Er is nog altijd onrecht en liefdeloosheid. Er is nog altijd te weinig moed om echt iets voor het klimaat te doen. Er zijn nog altijd veel te veel kinderen in armoede. We maken nog altijd ruzie met onze buren of onze geliefden. Het is een bittere vaststelling.

Maar Aswoensdag is niet het einde, maar het begin van de vastentijd. We gaan er toch weer aan beginnen. Heel voorzichtig flakkert de hoop weer op, soms tegen beter weten in. Het geloof dat er een betere wereld mogelijk is, als mensen geen wolven zijn voor elkaar.

Misschien was vuur een beter symbool geweest bij het begin van de vasten. Een klein, onooglijk vlammetje dat smeulend ontwaakt, maar kan uitgroeien tot een geweldig vuur, dat hart en ziel verwarmt.

Laat ons katholieken op Aswoensdag maar even stilstaan bij onze kleinheid, bij de vergeefsheid van bijna al onze pogingen. We zullen het ook voor u doen, want we denken dat u geen haar beter of slechter bent dan wij. We laten de askorrels schuren in de hoop dat we het ooit zullen leren. Dan kan de vlam van de hoop weer gaan branden.