De kunst van het verleiden

30 april 2025

Hoe doet een schrijver dat, iets schrijven over een of ander saai onderwerp? Een onderwerp waarvan je denkt dat je er al alles over weet? Of waar je niets meer over wilt horen, omdat je al genoeg aan je hoofd hebt…

De non-fictieschrijver moet je verleiden. Hij of zij kan niet beginnen informatie te spuien, want dan luister je niet eens. Hij moet je het mes op de keel zetten. Hij moet je de informatie door de strot duwen, zodat er geen ontkomen aan is. Maar hij moet dat doen zonder dat je het in de gaten hebt. Hij streelt nauwelijks merkbaar met een vogelveertje over je onderarm, zodat je haartjes daar overeind gaan staan. Dan toont hij een korte lichtflits vlak boven je hoofd, zodat je omhoogkijkt met je hoofd in je nek. Je mond gaat vanzelf open en zo kan de schrijver zijn woorden binnendruppelen. Je spitst je oren en spert je neusgaten open, want je voelt dat er iets onontkoombaars dichterbij komt.

De schrijver vertelt je een verhaal, heel kort en klein, want het is tenslotte non-fictie. Maar verhalen zijn onweerstaanbaar. Hij laat de vermomde feiten als brokken donkere chocolade op je tong vallen en je laat er je tong over glijden en proeft. Voor je het weet ben je bezig met kauwen en slikken. Van het ene verhaal neemt de schrijver je ongemerkt mee naar het volgende, en nog een, en nog een. Je gaat mee op de reis die hij uitstippelt, naar de ijstijd of de evenaar, naar rituelen van aboriginals of ontdekkingen van wetenschappers, van wetenswaardigheden over de slaap of de manier waarop mensen verdriet hebben. De feiten zijn dor, maar de verhalen betoveren.

De schrijver laat je niet aan je lot over, maar neemt je mee naar conclusies zo groot als een regenwoud en zo verfrissend als een bergbeekje in de Alpen. Dan vleit hij je zachtjes neer in zijn slotzin. Hij heeft je aan de leiband. Je bent geboeid door het verhaal, en door een fijn kettinkje van feiten en standpunten dat eraan vasthangt. Zelfs een Houdini raakt nu niet meer los.

(Photo by Alexander Ugolkov on Unsplash)