Fins

26 januari 2023

Later op de avond kijken wij vaak naar een crimi. Kwestie van de dagelijkse kommer en kwel af te zetten tegen wat altijd nog erger is: een drietal moorden op een uurtje tijd, vastgelopen mensen in uitzichtloze situaties, gevaar dat zo zichtbaar is dat wij er nooit zouden intrappen.

Scandinavische crimi’s zijn de beste. Donker, want dat is het in die landen het grootste deel van het jaar. Met weinig emoties, want die houden ze daar – nog meer dan bij ons – liever binnen. Met korte dialogen want de belangrijkste dingen in het leven zijn vaak toch niet in woorden te vatten.

De Deense en Zweedse reeksen hebben we blijkbaar al allemaal uitgekeken, dus nu zijn we aan enkele Finse series begonnen. En opeens merken we hoeveel ‘Scandinavisch’ we in de loop der jaren al hadden opgepikt. Zelfs zonder ondertitels konden we geregeld een stuk gesprek volgen. We pikten onbewust de woorden op voor vrouw en kinderen, voor ja en nee, voor oud en nieuw, voor geld en voor zee.

In het Fins lukt dat niet meer. De taal lijkt op geen enkele taal die we kennen. Alle woorden klinken vreemd exotisch. Na een paar afleveringen komen we erachter dat plaatsnamen vaak eindigen op ‘ranta’, maar dat is het dan ook. Want papa en mama, ja en nee, dokter en koffie zijn allemaal woorden die in de verte niet lijken op ook maar iets wat ons vertrouwd is. ‘Twee’ lijkt een beetje op ‘kaks’ of iets dergelijks, maar dat is het enige wat ik kan onthouden, omdat het zo grappig is. Tot er opeens verrassend toch een overbekend woordje opduikt: sorry! Met een heel dikke ‘r’. Ze zijn dus toch familie van ons, die Finnen, ondanks alles.

Er ligt veel sneeuw in Finland, tenminste waar de drama’s zich afspelen. Binnenkort verbind ik sneeuw automatisch met bloed. En wie weet pik ik gaandeweg hier en daar nog een woord op. Ik doe mijn best.

Photo by Julius Jansson on Unsplash