Nooit meer zoals vroeger

14 oktober 2021

‘Het wordt nooit meer zoals vroeger’, zei een kennis me deze zomer. ‘Ook al zijn we nu gevaccineerd. Ook al hoeven we minder mondmaskers te dragen. De dreiging blijft altijd in ons hoofd hangen.’

Ze heeft natuurlijk gelijk. De onbezorgdheid is weg. We weten nu dat het op elk moment opnieuw heel fout kan gaan. Met dit virus of met een van zijn neefjes. Met wateroverlast of extreme temperaturen. Er kunnen zomaar opeens dingen gebeuren waar we niet op voorzien zijn. Waar de staat niet op voorzien is. Waar we opnieuw moeten improviseren en ons behelpen en waar dus opnieuw slachtoffers zullen vallen.

Wie had gedacht dat we ooit scholen zouden sluiten? Dat we een verbod zouden krijgen om ons te verplaatsen? Dat we thuis nauwelijks mensen zouden mogen ontvangen? Dat we bij elke aanraking moeten nadenken of het veilig is? Decennialang gingen wij ervan uit dat zoiets alleen in arme of onstabiele landen ver weg kon gebeuren.

Nu we het ondenkbare hebben meegemaakt, wordt het nooit meer helemaal hetzelfde. Ook al herneemt het leven oppervlakkig gezien zijn normale plooi, ergens zit voortaan een alarmknop in ons hoofd. Het kan altijd opnieuw gebeuren.

Toch vraag ik het me af, als ik door de stad loop. Is er echt iets veranderd? Op straat is er nog een enkeling met een mondmasker. Jonge mensen omhelzen elkaar zonder voorbehoud. Hier en daar zie je een stel bejaarden elkaar een elleboogje geven. En in de schouwburg zitten we dicht op elkaar gepakt, zonder mondmaskers of covidpasbewijs. De zaal is uitverkocht. Ik deins wat achteruit in mijn zetel op de tweede rij als de artiesten op de scène modder in het rond beginnen te spugen. De verhalen over rondzwevende virussen hangen nog in mijn achterhoofd.

Het is weer zoals vroeger en toch ook weer niet. Diep vanbinnen weten we hoe extreem kwetsbaar we zijn. Meestal willen we daar niet aan denken, net zoals we er ook niet elke dag aan denken dat we ooit zullen doodgaan. Al valt ook dat niet te ontkennen.

Mijn hoop is dat we er met zijn allen een heel klein beetje meer mededogen aan zullen overhouden. Dat we ons minder ongenaakbaar voelen en dus meer verwant met iedereen die altijd wel ergens gekwetst is. De toekomst zal uitwijzen of die hoop werkelijkheid wordt.

(Afb. van Keith Johnston via Pixabay)