Overal Betlehem

28 december 2018

28 december, feestdag van de ‘onnozele’ of onschuldige kinderen. Jezus en zijn ouders ontsnappen op het nippertje aan de wrede tiran Herodes. Ze vluchten naar Egypte. Eind goed, al goed? Niet echt. Want koning Herodes liet – zo zegt het evangelie van Matteüs – alle jongetjes van twee jaar en jonger doden, in de streek van Betlehem. Zo wilde hij zeker zijn dat Jezus hem niet van de troon kon stoten.

Het plan van Herodes mislukt, want Jezus blijft leven. Maar het vreselijke bloedbad in Betlehem is daarmee niet ongedaan gemaakt. Want zo’n gat krijg je nooit meer gevuld. Dat weet ik, want ik sprak ooit lang met een meisje dat de busramp in Sierre had overleefd. Twee rijen kinderen uit haar klas en haar meester waren van de ene dag op de andere weggerukt, en dat bleef je zien in die klas, ook een schooljaar later. Het is hard om verder te leven met zoveel lege stoelen om je heen.

En ook in onze tijd zijn er meer dan genoeg onschuldige kinderen die het onderspit delven. Die niet verantwoordelijk zijn voor de gewapende conflicten, hongersnoden, armoede of milieurampen waarin ze terechtkomen, maar er wel het slachtoffer van zijn. Net als toen in Betlehem.

Ik heb het altijd storend gevonden dat Jezus dertig jaar later niet even langsging in Betlehem. (Ik weet wel dat de verhalen over de kinderjaren van Jezus allesbehalve historisch zijn, maar toch.) Als ik een apocrief evangelie zou mogen schrijven, zou dat hoofdstuk er zeker in zitten. Hoe hij zou spreken met oudere broers en jongere zussen, met hier en daar nog een vader of een moeder. Hoe er in die stad geen mannen van zijn leeftijd zouden zijn. Hoe hij zou luisteren naar hoe het was, het brute geweld, de angst. Hoe hij zou rouwen met hen, hun pijn mee zou voelen.

Jezus plaatste wel eens kinderen in het midden als hij vertelde. Hij riep zelfs op om te worden als kinderen. Misschien dacht hij dan aan Betlehem en aan alles wat niet meer goed te maken valt.

Daarom is die feestdag vandaag een heilig moment om iets te doen voor onschuldige kinderen die kapot worden gemaakt, bij ons of ver weg. Zodat iemand als Herodes nooit meer een kans krijgt.