Slaapziekte

24 mei 2022

Misschien lijd ik wel aan de slaapziekte, die mysterieuze kwaal uit de avonturenverhalen van lang geleden. De opwarming van de aarde heeft er wellicht voor gezorgd dat de tseetseevlieg ook in onze streken voorkomt. Of is het toch die stilaan ordinaire covid?

Covid is in mijn geval geen ziekte waarvan je veel pijn hebt, maar ik voel me dagenlang zo moe alsof ik net mijn hele inboedel heb verhuisd, en dat elke dag opnieuw. Ik sleep me van het bed naar de stoel naar de zetel naar het bed. Ik neem me voor om – vroeg op de avond – in bed nog wat te lezen, maar ontwaak van dat voornemen tegen een uur of elf, met het boek nog dicht in de hand. Waarna ik me omkleed en verder slaap tot de volgende ochtend.

Het doet me denken aan de verhalen uit mijn kindertijd over Congo en over de gevaren die daar heersten. Een van de ziektes die tot mijn verbeelding sprak, was de slaapziekte. Er werd niet nauwkeurig uit de doeken gedaan wat de symptomen precies waren, maar ik zag al voor me hoe de patiënt onweerstaanbaar moe werd en onherroepelijk in slaap viel, tot de dood erop volgde. Wat nog meer bijdroeg aan de geheimzinnigheid van de ziekte, was dat die veroorzaakt werd door de beet van de gevaarlijke tseetseevlieg. Een vlieg die twee keer zo groot was als onze huisvlieg en je dus dodelijk ziek kon maken. Wat waren wij in ons land gelukkig dat er niet zulke vliegen rondvlogen!

Al die wetenswaardigheden leerde ik uit het boek ‘Rik, de koloniale held’, dat ergens in de boekenkast van mijn vader stond. Ik denk dat het nog in de oude spelling was geschreven en dus mocht ik het pas lezen als ik de nieuwe al grondig onder de knie had.

Ik ben de clou van het verhaal vergeten. Wel weet ik nog dat Rik op een bepaald moment zijn moeder verloor en daarom naar Congo moest vertrekken. De tocht was avontuurlijk, maar Rik was dapper. Hij deed ijverig wat hem gevraagd werd. Hij had ook een zwarte vriend, Njoka. Ongetwijfeld gedroeg Rik zich betweterig en arrogant als een echte westerse koloniaal, ook al was hij nog een kind. Waarschijnlijk zou ik het boek nu lezen met schaamrood op de kaken, maar ik stelde me er toen geen vragen bij. Ik leefde alleen mee met de moedige Rik, die als ik me niet vergis, zijn vader zag sterven aan de slaapziekte.

Hoe zou het trouwens nog zijn met de tseetseevlieg? Inmiddels helemaal weg uit de actualiteit. En waarom horen we wel iets over de apenpokken maar niks over slaapziekte? Let op mijn woorden: vroeg of laat komt de tseetseevlieg eraan!