Spreekbeurt

13 april 2021

Een van de weinige keren dat ik in mijn leven ooit openlijk bedrog heb gepleegd, was naar aanleiding van een spreekbeurt. Dat was toen – en nu? – een regelmatig terugkerende kwelling in onze schoolloopbaan. Elk jaar kregen we er minstens eentje voor de kiezen. De leerkracht hoopte ons enthousiast te maken met de mededeling dat we het onderwerp helemaal vrij mochten kiezen. Maar wij waren door ervaring wijs geworden en wisten dat je alleen kon scoren met onderwerpen waar je veel illustraties bij kon laten zien. Dan viel het minder op dat je misschien niet zoveel te vertellen had. Dat was allemaal in de tijd voor de digitale borden of andere beeldschermen.

Gewoonlijk kregen we spreekbeurt-opdrachten voor het vak Nederlands, maar nu had ook onze leraar Frans ons zo’n taak in de maag gesplitst. Ik zag me al zin voor zin een hele spreekbeurt vertalen, terwijl er zoveel andere en veel interessantere dingen te doen waren in het leven!

In de boekenkast van mijn vader ontdekte ik tot mijn groot geluk een oude Paris Match. Met daarin een reportage vol adembenemende foto’s over de Papoea’s in Nieuw-Guinea. Grote close-ups van beschilderde mannen en vrouwen met opzichtige sieraden op vreemde plaatsen. Ik zocht niet verder. Dit was buitengewoon geschikt materiaal.

Ik vereenvoudigde de Franse zinnen uit het artikel en maakte er een samenhangend verhaal van om voor de klas te brengen. De sprekende foto’s zouden de rest doen. Het werd een geslaagde spreekbeurt.

Twee maanden later kwam ook onze lerares Nederlands met een spreekbeurt als taak. Ik was inmiddels druk bezig met het oprichten van een leerlingenraad en het organiseren van een fel besproken ‘Nacht van lief en leed’ als solidariteitsactie voor Broederlijk Delen en wilde liefst geen tijd verspillen aan de zoveelste spreekbeurt.

Er was maar één oplossing: ik zou de Franse spreekbeurt vertalen in het Nederlands en dezelfde foto’s aan mijn klasgenoten voorschotelen. Als zij hun mond hielden, zou mijn bedrog nooit aan het licht komen.

Dus vertelde ik mijn dilemma aan mijn klasgenoten en zij hadden er alle begrip voor. De Papoea’s zaten nog in mijn vingers en ik begon vol goede moed aan mijn spreekbeurt. Tot er opeens iemand hardop zei: ‘Maar die spreekbeurt heeft Kolet toch al een keer gehouden?’ Mijn hart stokte. Chris was ik blijkbaar vergeten te briefen! Haar buren in onze klas snoerden haar onmiddellijk de mond. Gelukkig was de lerares een beetje hardhorig en dus liep alles goed af.

Als ik nu foto’s zie van de Papoea’s, heb ik de neiging om te knipogen. Want zij zaten mee in het complot. Dankzij hen liep mijn eerste bedrog op het nippertje toch nog goed af. Ze hebben nog iets tegoed van mij.

(Afb. van Bob Brewer via Unsplash)