Verloren hoekjes

16 oktober 2018

Efficiënt zijn heeft zijn grenzen. Niet alles valt immers perfect te regelen. Het leven is een rivier met een grote puinwaaier. En dus kan niemand zonder verloren hoekjes en kanten.

Ik heb niet veel verstand van het bouwen van huizen. Over een bijbelvers als ‘De steen die de bouwlieden hebben verworpen, is een hoeksteen geworden’, moet ik even nadenken om te snappen waarover het gaat. Maar op bezoek bij een vriend met een huis uit het interbellum, net als het onze, begon de betekenis me stilaan te dagen. Want het heerlijkste aan huizen uit die periode zijn de vele verloren hoekjes, waar tegelijk vaak op wordt neergekeken.

Er is een hok onder de trap, met een geheime bergplank. Een ruimte achter de deur waar je dingen uit het zicht kunt achterlaten. Op een wat groot uitgevallen overloop kun je met gemak een stoel of een boekenrek kwijt. In de keuken is er een vreemde uitbouw waar precies een tafel in past. En zo gaat het verder in het hele huis, tot en met het terras toe. Overal plekken voor al die dingen die nooit in een wooncatalogus voorkomen, maar die in het dagelijkse leven in gestadig groeiende overvloed aanwezig zijn: schooltassen, kwijnende planten, oude wenskaartjes en tekeningen, onafgewerkte handwerkjes of knutselprojecten, boeken en tijdschriften die nog niet uitgelezen zijn, erfstukken of lieve cadeaus die eigenlijk niet zo mooi zijn en vul zelf maar aan.

In nieuwgebouwde huizen is alles vaak al te overzichtelijk. Strakke ruimtes met rechte muren en hoeken. In de praktijk is het leven lang niet altijd recht, laat staan overzichtelijk. Je hebt letterlijk ruimte nodig voor dingen die je even uit het zicht wilt parkeren. Voor voorwerpen die (nog) niet weg mogen, maar ook niet voortdurend in het midden van je leven thuishoren. Elke huisgenoot heeft zo zijn eigen koesterdingen, en dan zijn hoeken en kantjes onmisbaar.

De schijnbaar overbodige hoekjes die in een modern huis zijn weggewerkt door alles efficiënt in elkaar te laten passen, blijken door de jaren heen juist de nuttigste plekjes in huis. Het bewijst nogmaals dat lang niet alles te plannen valt in het leven, en dat het goed is om het onverwachte en onvoorziene een open plek te geven. Want daar duiken vaak de kostbaarste dingen op: tekeningen van de kinderen, een verloren gewaand stukje speelgoed, een hartverwarmend aandenken, een vergeten stuk kerstversiering, een deurstijl om de lengtes van je (klein)kinderen te graveren, een plek om snel iets weg te moffelen als er plots bezoek komt, enzovoort.

Misschien hou ik in mijn huis wel het meest van die verloren hoekjes. Wellicht zegt het iets over mijn hoofd, dat ook vol zit met tal van die hoekjes. Een ongeluk zit in een klein hoekje, zegt het spreekwoord. Maar het geluk ook, dat kan ik elke dag opnieuw bewijzen.