Waarom alles krimpt

4 november 2019

Gisteren liepen we voor het eerst sinds vele jaren rond in de geboortestad van mijn man. Het winkelcentrum was haast onherkenbaar veranderd op enkele oude panden na. De straten waren anders aangelegd. Het gebouw waar hij naar de ‘jongensclub’ was gegaan, was verdwenen. Naast de kerk waar hij misdienaar was geweest, stond nu een torenhoog gebouw, waardoor het hele perspectief verschoof. We liepen de kerk binnen.

‘In mijn herinnering was die kerk veel groter’, zei hij, terwijl hij ongelovig rondkeek. Waar was de rest van de kerk gebleven? Die eindeloze ruimte van toen?

We liepen ook naar het huis waar hij zijn hele jeugd doorbracht. Er wonen nu andere mensen, dus we durfden niet al te opdringerig naar binnen kijken. We staarden naar de gevel en het dakraam, waar hij zijn kamertje had. Hij haalde herinneringen op aan zijn broer die ooit in de dakgoot was geklommen. Hij zuchtte. ‘In mijn herinnering was ons huis veel groter’, zei hij.

Als je langzaam meegroeit met de meubels en de huizen uit je leven, valt het niet zo op. Maar als je ouders verhuizen en hun spullen wegdoen, en je daarna toch weer met die oude relieken geconfronteerd wordt, moet je opeens een tijdsprong maken. Misschien ben je zelf inmiddels gegroeid en verklaart dat de opeens nietig lijkende afmetingen van vroegere huizen of straten. Maar er speelt ook nog iets anders mee. Het belang dat die plekken in je leven hadden, was toen hoe dan ook vele malen groter dan nu. Daarom lijken ze in je herinnering fors te zijn gekrompen.

Ik stel me weleens voor dat het zo moet zijn als je in het hiernamaals bent. Al die dingen waarover we ons druk hebben gemaakt tijdens ons leven, lijken opeens vreselijk nietig. Je herinnert je nog scherp hoe belangrijk je dat alles vond en hoezeer je je erover kon opwinden, maar het ontlokt je nu alleen nog een meewarige glimlach.

Als je volwassen bent, zijn er andere dingen in je leven gekomen, die de plekken van je kindertijd minimaliseren. Als kind kun je je niet voorstellen dat het ooit anders zal zijn dan wat je kent. Precies zoals wij denken over het hiernamaals.

(Afb. van Kerstin Riemer via Pixabay)