Wenen

25 mei 2023

Het woord is in onbruik geraakt, maar toen ik klein was, heette het zo. Niemand zei ‘huilen’. Iedereen had het over ‘wenen’. ‘Waarom zit je te wenen?’ ‘Stop eens met wenen!’ ‘Wenen zal niet helpen!’.

Vooral in mijn tienerjaren had ik een dagelijks abonnement op wenen. Wenen na een heftige confrontatie met mijn moeder. Wenen als ik bang was dat een vriendin me links liet liggen. Wenen bij een ontroerende wending in een verhaal. Wenen omdat de grondstoffen uitgeput raakten en de aarde in haar bestaan werd bedreigd (ja, dat wisten we toen al!). Wenen omdat er onschuldige mensen stierven van de honger. Of gewoon wenen omdat ik er de perfecte leeftijd voor had.

Mijn kinderen weenden niet, zij huilden. Het klonk toch altijd een beetje minder dramatisch, vond ik. Even lekker uithuilen en je kon weer verder. Wenen kwam van dieper, dat ging niet zomaar over. Wenen kun je als het moet zelfs volledig inwendig, zonder dat er een traan aan te pas komt.

Onlangs las ik in het mooie verhaal ‘De oude slaaf en de bloedhond’ van Patrick Chamoiseau een opmerkelijke zin over wenen: ‘Wenen is leven en doodgaan tegelijk.’ Het is toegeven aan je verdriet en je onmacht, en daarom is het een beetje doodgaan. Maar tegelijk is het ergens de hoop blijven koesteren dat het anders kan, dat het beter wordt. En dus is het ook een vorm van leven.

Als ik in een reportage een volwassene zie wenen om wat hem of haar overkomen is, denk ik aan die zin. Wenen is leven en dood tegelijk. Alleen als je weent, liggen de zwaarte en de lichtheid van het leven zo dicht bij elkaar.

(Photo by Kat J on Unsplash)