Zellef

17 maart 2020

Ik herinner me nog goed de periode waarin onze kinderen opeens per se alles ‘zellef’ wilden doen: hun boterham smeren, hun schoenen aantrekken, een glas fruitsap inschenken. Het is een fase die je als ouders met dubbele gevoelens opzadelt: enerzijds is het fijn dat je kinderen opgroeien en zelfstandig willen worden, anderzijds vraagt het veel kostbare tijd om hen op cruciale spitsmomenten van de dag alles ‘zellef’ te laten doen. Bijna altijd heb je de indruk dat je het als ouders beter weet en sneller kunt doen.

Iets dergelijks maar dan omgekeerd maak ik nu mee met mijn moeder. Ze wil zelf beslissen of ze nieuwe kleren nodig heeft en wanneer er kleren in de was moeten. Ik mag geen oude kranten weggooien, want ze wil de woordraadsels daarin nog oplossen. In de cafetaria wil ze bij elke koffie een voorraadje melkjes en suikertjes, om dan zelf te kunnen uitmaken hoeveel ze er vandaag nodig heeft.

Net zoals mijn kleuters vroeger is ze bereid om van elke gelegenheid een strijd te maken. ‘Ik wil geen donkerblauwe broek!’ roept ze door de winkel. Opeens kan het alleen een zwarte broek zijn, om voor mij onduidelijke redenen. Wat ik ook aanbreng aan argumenten, dat ze veel bloezen heeft die mooi staan bij een donkerblauwe, dat ze al twee andere zwarte broeken heeft, het mag niet baten. Ze zal en ze moet een zwarte en niks anders. ‘Ik zal toch zeker wel zelf weten wat ik wil aandoen!’ gilt ze.

Ik parkeer haar in een paskamer, hang de donkerblauwe broek (een ideaal model, want met elastiek en twee zakken mét rits) aan de kapstok en ga gelaten op jacht naar een zwarte broek. Ik vind er een paar die ze past en keurt. Dan valt haar oog opnieuw op de donkerblauwe. ‘Dat is een donkerblauwe, zeker?’ zegt ze opeens poeslief. ‘Donkerblauw, dat gaat ook bij veel, hè?’ Ik ben sprakeloos, maar ik laat de kans niet voorbijgaan. We passen en kopen de donkerblauwe broek.

Zet mijn moeder haar vergeetachtigheid in om haar halsstarrigheid te maskeren? Of is ze echt kwijt waarin ze zich zojuist met volle kracht heeft vastgebeten? Het is onachterhaalbaar.

Ik probeer me in te denken hoe het is als mensen langzaam maar zeker je hele leven voor je bepalen: wat je gaat eten, welke activiteiten je kunt doen, waar je naartoe kunt en waar niet, wie je kunt ontmoeten, wanneer je geholpen wordt bij het douchen, welke medicijnen je moet innemen. Zelfs de zonnewering gaat automatisch omlaag en daar valt niets tegen te beginnen. De kleur van een broek krijgt dan een heel andere betekenis.

Met kleine acties probeert mijn moeder iets van haar zelfstandigheid te claimen. Op een stuk chocola in haar ijskastje ligt een briefje met ‘Laten liggen!’ erop. De schoonmaaksters die haar ijskastje regelmatig uitmesten om de gehamsterde puddinkjes en overjaarse mandarijnen en karamellen weg te gooien, zijn gewaarschuwd.

God schiep de mens naar zijn beeld, met een vrije wil om te kiezen tussen goed en kwaad. We kregen als mensen een eindeloze autonomie. Ik vraag me weleens af hoe God dat volhoudt. Of Hij af en toe geen zin heeft om die vrijheid drastisch in te perken. Zo van ‘het is nu welletjes geweest, jullie hebben je kans verkeken’. In de geschiedenis van de mensheid hebben we immers behoorlijk grote fouten gemaakt en we doen daar nog altijd mee verder.

Maar God laat ons ‘zellef’ zoeken en proberen. Hij vertrouwt erop dat het wel goed komt, vroeg of laat. Eens te meer besef ik dat ik nog veel van hem kan leren.

(Elisabethblog maart 2020 afb. van Christelle Prieur via Pixabay)