Met andere oren

4 december 2018

Er wonen er al heel wat in ons land, volgens sommigen zelfs te veel: mensen die naar hier zijn gekomen omdat het in hun land van herkomst onleefbaar was. Ze zitten met mij op de bus en kopen eten in dezelfde winkels. Mijn kleinzoon zit samen met hun kinderen in de klas. Mijn ijverige en betrouwbare poetsvrouw komt uit Nepal en haar dochters hebben hier gestudeerd en zijn ingenieur, econoom en kinesitherapeut.

Al die mensen hebben hier een nieuw leven opgebouwd en dat ging niet vanzelf. Maar in veel gevallen is het gelukt. En dan hoor je op het nieuws dat er hevige discussie is over het migratiepact, dat een gezamenlijke en humane aanpak van de asielcrisis vooropstelt. Hoe moet je je dan voelen? Hoe klinken die boze en bange argumenten als je nog maar net je wortels in onze grond laat groeien? Ik probeer het me voor te stellen.

Als ik met andere oren, de oren van onze nieuwe Belgen, probeer te luisteren, hoor ik dat ik voor sommigen altijd een bedreiging zal zijn. Als het niet van hun veiligheid is, dan toch minstens van hun welvaart. Alles wat er is misgelopen en nog zal mislopen, lijkt mijn schuld te zijn. Dat ik ook wil meebouwen aan een land waarin het voor iedereen goed is om te wonen, dringt niet door.

Ik vraag me af of ik me nog veilig zou voelen. Natuurlijk gaat het niet over de mensen die hier al wonen, maar hoe kun je dat scheiden? Als er op die manier wordt gesproken over nieuwkomers, hoe kan ik me dan niet geviseerd voelen? Zou ik in zo’n land vertrouwen hebben in de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen? Of zou ik me weer angstig en opgejaagd voelen, iets waarvan ik hoopte dat ik het voorgoed achter me had gelaten?

Plaatsvervangende schaamte is een vrij nutteloos gevoel, waar je niets mee oplost. Bij elke nieuwe kronkel in deze discussie krijg ik er als ‘autochtoon’ meer van. Niet dat ik geen problemen wil zien, want die zijn er natuurlijk. Niemand zegt dat het allemaal vanzelf zal gaan. Maar als onze aanpak niet gezamenlijk en menselijk mag zijn, houdt het voor mij op. Ik hoop dat ook de mensen voor wie ik gestemd heb, daar pal achter blijven staan. Zodat onze nieuwe Belgen kunnen blijven geloven dat dit land voor iedereen van goede wil een thuis kan zijn.

Kerstmis is nog steeds akelig concreet.