Magdalena

6 juli 2025

Een hardnekkige mythe vertelt, dat Maria Magdalena na de dood en verrijzenis van Jezus uit Palestina wegvluchtte in een bootje en aanspoelde aan de Zuid-Franse kust. Ze ging er in een grot wonen die je nog steeds kunt bezoeken. Op haar graf werd een kerk gebouwd. Haar relieken werden in 710 verborgen voor de Saracenen maar in de 13^de eeuw doken ze opnieuw op en verrees er een nog grotere en mooiere kerk in het stadje dat de naam Saint-Maximin-de-la-Sainte-Baume kreeg. (Daarnaast zijn er in Frankrijk nog verschillende andere kerken die relieken van Magdalena claimen, maar dat even terzijde.)

Het voelt er wat uitgestorven aan. Rondom de kerk zijn winkeltjes waar je zalfjes kunt kopen, met bijvoorbeeld ‘nardus van Jeruzalem’. Ik realiseer me nu pas dat de vrouwen met Pasen met volle zalfpotjes weer naar huis moesten, omdat ze het lichaam van Jezus niet meer aantroffen in zijn graf. Wie weet hebben ze het recept van hun zalfjes en smeersels wel doorgegeven. Wat goed was voor Jezus, is zeker goed genoeg voor ons, zullen veel mensen denken.

In de kerk van Saint-Maximin hebben ze zoals gebruikelijk weer alle Magdalenaverhalen op een hoopje gegooid: de zondige vrouw die haar haren gebruikte om de voeten van Jezus af te drogen nadat ze die met haar tranen had gewassen. De zus van Marta en Lazarus, die zo graag naar Jezus luisterde. En Maria van Magdala, de eerste getuige van de verrijzenis. Zij die Jezus met enige moeite herkende, maar hem niet kon aanraken. Het wordt allemaal samengebracht in deze Magdalena. Exegetisch klopt er niets van, maar dat kan de pret niet drukken. Was het in de ogen van mannen – paus Gregorius voorop – veiliger om deze belangrijke vrouw voor te stellen als een grote – weliswaar boetvaardige – zondares?

Maria van Magdala moet een fascinerende vrouw zijn geweest. Hoe het verder ging in haar leven, zal voor altijd gehuld blijven in de nevelen van de tijd. Ik vermoed dat het niet haar schedel was, die ik in de crypte heb gezien. Maar geen enkele vrouw zal zich schamen om haar schedel uit te lenen aan Maria van Magdala. De vrouw die verder durfde te kijken dan wat haar ogen meenden te zien. Die als eerste besefte dat iemand als Jezus nooit echt dood kon zijn. En dat het aan ons is om dat elke dag waar te maken.

(Otheo.be, afb. ‘Noli me tangere’ uit het retabel van de Sint-Magdalena-basiliek in Saint-Maximin, foto Peter Jonkers)