Allemaal Kerk?!

5 oktober 2023

Opeens zijn we allemaal de Kerk. ‘De Kerk is schuldig aan seksueel misbruik! De Kerk moet verantwoordelijkheid nemen! De Kerk moet luisteren en schadevergoeding betalen! De Kerk moet veel minder geld krijgen! Iedereen moet zich laten ontdopen om niet meer bij de Kerk te horen!’ Het houdt niet op met grote slogans in de media en ze viseren iedereen die zich gelovig noemt.

Terwijl we als ‘gewone gelovigen’ – leken heet dat in het vakjargon – in de Kerk nooit iets in de pap te brokkelen hebben gehad. Niet over wie er pastoor zou worden in de parochie. Niet over samenvoegingen van parochies of ontwijden van kerken. Niet over het celibaat of de wijding van vrouwen. Laat staan over de bestraffing van pastoors of paters die zwaar in de fout zijn gegaan. Dat alles was de taak en de verantwoordelijkheid van de clerus. Want die waren toch altijd een beetje meer Kerk dan wij en bovendien onaantastbaar.

Waarom gaan we als gewone gelovigen nu niet met zijn allen nadrukkelijk achteruit leunen? Laat de clerus, die bijzondere categorie van mensen, het nu maar eens zelf oplossen. Is dat niet eerlijk voor de vele priesters en paters en broeders en zusters die zich wel met hart en ziel en in eer en geweten inzetten? Misschien niet. Maar de foute paters en pastoors zijn vooral hún collega’s en niet de onze. Het is eerst en vooral aan hen om ze tot de orde te roepen. Want de slachtoffers waren allemaal gewone gelovige mensen zoals wij.

Als de clerus eerlijk is, betrekt ze ons leken nu even niet bij de miserie. Want dit probleem situeert zich bijna exclusief in hun rangen. Het is een probleem van de clerus, niet van de gelovigen, niet van de Kerk als geheel. Wij zijn even onthutst en gekwetst als elke niet-gelovige. Wij willen verder met de Kerk, maar misschien moeten we veel meer zelf het heft in handen nemen.

Waar er twee of drie in mijn naam bijeenkomen, ben ik in hun midden, zegt Jezus. Dat is een prima vertrekpunt voor gewone gelovigen. Zonder sacrale leiders die altijd menen iets meer te zeggen te hebben dan anderen. Met vrijgestelde krachten die we zelf samen aanstellen en ondersteunen. We kunnen alvast beginnen met oefenen.

Het beeld van de tv-reeks Godvergeten is een Mariafiguur die met de rug naar ons toe staat. Daarom deze oproep: laten we onze Mariabeelden omkeren in deze oktober-rozenkransmaand. Samen met Maria laten we zo zien dat dit niet kan, dat dit niet ons geloof is. Dat we zo niet willen omgaan met mensen. Het is onze manier om als gewone gelovigen te laten zien dat we wél geloven, in de sterke kracht van goedheid en liefde, maar dat we geen deel uitmaken van deze schandalige toestanden.

Draai het Mariabeeld op je kast, in het kapelletje langs de weg, op school of in de kerk om. Of als dat niet kan wegens te zwaar of te hoog, hang er dan een bloedrode papieren traan aan.

Zo zeggen we dat wij als gelovigen weten en voelen hoe diep het vertrouwen is geschonden. En we tonen dat we samen met onze Vader God, met Jezus, met de Geest, met Maria en met alle heiligen, een andere weg willen gaan. Een weg waarin de waardigheid van elke mens centraal staat. Pas dan zijn we echt samen Kerk.