Verhaal

20 juni 2023

Hoe ouder ik word, hoe minder ik wil uitleggen in een verhaal. Want een goed geschreven verhaal spreekt voor zichzelf. Het spreekt in vele talen tegelijk. Het spreekt tot alle mensen die het lezen en die allemaal anders zijn, omdat ze andere dingen hebben meegemaakt.

Een goed geschreven verhaal zegt meer dan wat ik in mijn beste momenten kan bedenken. Het gaat wegen op die ik niet heb gewezen. Het roept antwoorden op uit andere tijden en landen. Ik sta er vaak zelf met verwondering naar te kijken.

Als ik in een verhaal ga uitleggen wat ik bedoel, stop ik mijn verhaal in een kooi waaruit het nog moeilijk kan ontsnappen. Ik maak dan wel iets glashelder duidelijk, maar ik snijd alle andere wegen af. Dan leg ik mijn verhaal aan banden en sluit de open horizon af.

De beste verhalen zijn die, die ik gewoon kan laten gebeuren. Die met mij op de loop gaan terwijl ik denk dat ik het ben die de touwtjes in handen heb. Die monsters en engelen laten opduiken in de harten van mijn personages, zonder dat ik ze in bedwang kan houden. En die daarom voor heel veel lezers van alle leeftijden herkenbaar zijn.

Zo’n verhaal schrijven is een avontuur. Je weet niet goed waar je begint, en al helemaal niet waar je uitkomt. Alleen merk je soms gaandeweg dat er iets sterks en onverwoestbaars opduikt in de woorden en zinnen. Dat probeer je te koesteren en te versterken, totdat het het hele verhaal gaat bepalen.

Een schrijver is vaak niet meer dan een vroedvrouw. Die mag erbij zijn en het hele proces ondersteunen om het kind te helpen geboren worden. Dat is een verantwoordelijke job die heel wat gespecialiseerde kennis vereist. Maar het eigenlijke werk doet het kind zelf. Zo is het ook met een verhaal.

(Photo by Darius Bashar on Unsplash)