Vruchtgebruik

25 april 2023

Als dochter van een notarisklerk ben ik met een reeks van vreemde begrippen opgegroeid. Woorden waarvan ik de impact niet snapte, maar die een gewichtige bijklank hadden die me meteen in de ban had. Erflater, onroerend goed, akte, kadaster, boedelscheiding, het leken wel toverwoorden.

Het woord ‘vruchtgebruik’ hoorde daar ook bij. Dat vormde een tweeling met die andere rare term ‘naakte eigendom’. Mijn vader legde me het verschil zorgvuldig uit, maar het bleef iets geheimzinnigs. Je had ‘echte’ eigenaars en mensen die ‘alleen maar’ het vruchtgebruik van iets hadden. Dat laatste leek altijd een beetje minder waard dan het eerste.

Maar hoe ouder ik word, hoe beter ik besef dat je veel meer plezier hebt van het vruchtgebruik van iets dan van de naakte eigendom.

Het vruchtgebruik is iets waar je elke dag van kunt genieten. Op papier ben je dan wel niet de officiële, rechtmatige eigenaar, maar in de praktijk maakt het weinig verschil. Ik wandel door het stadspark zo vaak en zo lang als ik wil. Ik kan op elk bankje gaan zitten en kijken naar de moeizaam uitbottende blaadjes en de hoopvol dichterbij waggelende eenden. Omdat ik alleen van het vruchtgebruik geniet, hoef ik me niet eens bezig te houden met de aanleg van de perken of het snoeien van de struiken. Geen zorgen als het gras dor wordt of als er bij een storm een oude boom omverwaait, dat wordt allemaal voor mij geregeld. Puur luchtig vruchtgebruik, ik kan het iedereen aanbevelen.

Met vrienden, buren en kennissen heb ik ook zoiets. Ik ben niet verantwoordelijk voor hun beslissingen, ik moet niet financieel voor hen instaan en zij niet voor mij. Maar ik mag honderd procent genieten van alle bijproducten die ze me leveren: hun vindingrijkheid, hun goede humeur, hun bedenksels en oplossingen voor alle mogelijke problemen, hun warme gezelschap in allerlei omstandigheden.

En ook op onze aarde lopen we rond als vruchtgebruikers, al gedragen we ons soms al te veel als onverantwoordelijke eigenaars. De natuur is niet van ons, we genieten alleen van wat ze voortbrengt. Maar ook een vruchtgebruiker heeft plichten: hij moet alles in goede staat behouden en niets doen dat de waarde vermindert.

Een vruchtgebruiker heeft altijd plezier en zijn zorgen zijn minimaal. Lang leve het vruchtgebruik!

(Afb. van Peter H. via Pixabay)